تأثیر مصرف نان سبوس دار بر دیابت

دیابت شایع ترین بیماری غدد درون ریز است که با برنامه صحیح غذایی به میزان بسیار زیاد قابل کنترل می باشد. امروزه ثابت شده است که وجود فیبرهای غذایی در رژیم غذایی روزانه نه تنها برای پیشگیری بلکه برای درمان بسیاری از بیماری ها از جمله دیابت لازم و ضروری است. به طور کلی فیبرها به دو دسته محلول و نامحلول تقسیم می شوند که از جمله فیبرهای محلول می توان به پوست میوه جات و لایه سفید مرکبات و از فیبرهای نامحلول می توان به پوسته و سبوس دانه غلات مانند سبوس گندم و سبوس برنج و همچنین پوسته حبوبات اشاره کرد. نان یکی از کالاهای اساسی و ضروری در سبد غذایی خانوار و تأمین کننده بخش اعظم انرژی و پروتئین مورد نیاز بدن است. بنابراین در صورتی که از نان سبوس دار استفاده شود می تواند منبع خوبی برای تأمین فیبر روزانه باشد.

نان های سبوس دار از گندم کامل تهیه شده است که دانه های آن دارای هر سه قسمت سبوس، جوانه، اندوسپرم است و در مقابل نان های سفید که در طی فرایند سبوس خود را از دست داده اند و این خود موجب کاهش درصد زیادی از پروتئین اولیه و مواد مغذی ضروری آن می شود. نان های سبوس دار در قیاس با نان های سفید حاوی پروتئین، فیبر و آنتی اکسیدان و ویتامین (B,E) بیشتر و غنی از مواد معدنی منگنز، سلنیم، پتاسیم، روی، آهن و منیزیم است. نان سبوس دار به دلیل دارا بودن فیبر و این مواد مغذی در افزایش حساسیت به انسولین و کنترل متابولیسم گلوکز و وزن بدن در کاهش خطر دیابت نوع ۲ مؤثر است و در مقابل، غلات تصفیه شده به علت افزایش سریع قند خون و کاهش فیبر و مواد مغذی موجب افزایش خطر دیابت نوع ۲ می شود و همچنین گندم کامل موجب کاهش قند خون ناشتا و قند بعد از غذا در بیماران دیابتی و افزایش حساسیت به انسولین در این افراد می شود. از آن جایی که نان سبوس دار دارای کربوهیدرات پیچیده است برای هضم به زمان بیشتری نیاز دارد که خود باعث می شود تا میزان قند خون به تدریج تغییر کند و لوزالمعده فرصت بیشتری برای تنظیم قند خون داشته باشد. سبوسِ نان، موجب القای حس سیری می شود بنابرین برای افراد دیابتی که کاهش وزن یکی از مهم ترین ارکان کنترل بیماری است می تواند مفید باشد. منیزیم موجود در غلات کامل موجب بهبود متابولیسم گلوکز و ارتباط معکوس با خطر دیابت نوع ۲ دارد. سبوس گندم همچنین فشار خون، اسید اوریک، کلسترول و تری گلیسرید را کاهش و از ناراحتی های عصبی در بیماران دیابتی جلوگیری می کند. بنابرین بیماران دیابتی با مصرف منظم نان های سبوس دار میتوانند بیماری خود را کنترل کنند.

منابع:
۱.Nishio, Y., et al. “The hypoglycemic effect and sensory properties of bread prepared using combinations of Japanese whole rye, whole-wheat and wheat flours.” International Food Research Journal ۲۵.۵ (۲۰۱۸)

۲.Liu, Yanping, et al. “Dietary black-grained wheat intake improves glycemic control and inflammatory profile in patients with type ۲ diabetes: a randomized controlled trial.” Therapeutics and clinical risk management ۱۴ (۲۰۱۸): ۲۴۷

۳.Rezvani V, Najjar Safari Sh, Hajifaraji M,Rashid khani B. The effect of real oat bread compared with “barley bread offered in Tehran” on serum glucose and lipid profiles in dyslipidemic and type ۲ diabetes subjects. Iran J Endocrinol Metab. ۲۰۱۱; ۱۳:

۴.Kaseb F, Rashidi M, Vaziri N. The Effect of Different Types of Iranian Breads on Metabolic and cardiovascular resposes in type ۲ diabetic patients. Iran J Diabetes obesity. ۲۰۱۰; ۲: ۳۳-۳۶.

ماهنامه الکترونیکی سیب